لیام الکترونیک
لیام الکترونیک
الکترونیک یکی از جذاب ترین رشته هایی است که زیر شاخه های زیادی دارد. درحال حاضر از پزشکی تا مسائل صنعتی به الکترونیک وابسته هستند. به عبارت دیگر الکترونیک دنیا را متحول کرده و تغییرات اساسی در زندگی بشر به وجود آورده است. به طور مثال تلفن همراه و تبلت و کامپیوتر که در دسترس همگان قرار دارد حاصل علم الکترونیک است. در این مقاله قطعات الکترونیکی روی برد گوشی و نیز تعویض قطعات روی برد موبایل را بررسی می کنیم.
یکی از مهم ترین بخش های تشکیل دهنده موبایل برد آن است. برد یک صفحه سبز رنگ است که قطعات الکترونیکی کوچکی رو آن سوار می شوند و هرکدام به تنهایی وطیفه خاص خودشان را انجام می دهند و با یکدیگر ارتباط دارند. برد ارتباط بین بخش های مختلف مانند دوربین، صفحه نمایش، اسپیکر ها، میکروفن، سی پی یو، جی پی یو و غیره را بر قرار می کند. به طور کلی مهم ترین سخت افزار هر تلفن همراه برد ان است.
خرابی برد ممکن است باعث ضعف عملکرد برخی بخش های گوشی و یا از کار افتادن کل سیستم شود. تعمیر یا تعویض برد ها در برخی مواقع امکان پذیر است و باید با استفاده از پیچ گوشتی مخصوص پشت گوشی را باز کنید تا به برد دسترسی پیدا کنید.
اجزای این بلوک در قسمت میانی مایل به پایین برد قرار دارند. آی سی های بلوتوث، شارژر، پاور، رادیو، CPU، حافظه زیر مجموعه این بلوک هستند.
اجزای این بلوک در بالاترین قسمت برد قرار دارند. قطعات VCO، IC RF، IC PF، آنتن، فیلترهای SAW و سوئیچ آنتن زیر مجموعه این بلوک هستند.
اخرین بلوک در تلفن همراه بلوک Analog Frequency است. میکروفون، بلندگو و آی سی صوت زیر مجموعه این بلوک هستند.
یکی از اصلی ترین قطعات روی برد گوشی خازن ها هستند که در مدار الکتریکی، جریان و مقاومت را در خود ذخیره می کنند. ظرفیت خازن با فاراد F نمایش داده می شود ، یک فاراد واحد اندازه گیری بزرگی است، معمولا خازن هایی که در موبایل به کار می روند با ظرفیت های µF ، F ، ɲF هستند. خازن ها در انواع مختلفی تولید می شوند اما خازن های گوشی همراه معمولا مدل سرامیکی، الکترولیتی و تانتالیومی هستند.
خازن های سرامیکی که دی الکتریک آن ها از جنس سرامیک است و به رنگ کرم، قهوه ای و طوسی در مدار موبایل قرار می گیرند قطب مثبت و منفی ندارند و هیچ مشخصاتی روی بدنه آن ها درج نشده است. از بزرگترین معایب این خازن ها می توان حساسیت ان ها به دما را ذکر کرد بدین صورت که اگر دما بالا برود ظرفیت این خازن ها هم تغییر می کند در نتیجه انتخاب مناسبی نیست و بیشتر به عنوان نویز گیر در گوشی به کار می رود.
خازن های تانتالیوم به رنگ نارنجی، زرد و مشکی هستند و بر خلاف خازن سرامیکی، دارای قطب مثبت و منفی می باشند. در مدل هایی که به رنگ سفید و مشکی هستند رنگ سفید نشان دهنده قطب مثبت است همچنین در برخی مدل ها خازن به رنگ زرد با نوار قهوه ای است که نشان دهنده قطب مثبت است.
خازن الکترولیتی معمولا به رنگ های مشکی یا قهوه ای در بازار موجود هستند و روی بدنه ان ها مشخصاتی مانند مقدار ولتاژ و کد آن ها توسط شرکت تولید کننده درج شده است.
یکی دیگر از قطعات روی برد مقاومت است که برای کاهش جریان الکتریکی، تنظیم سیگنال ها، تقسیم کردن ولتاژ و غیره استفاده می شود. مقاومت ها در گوشی هوشمند کوتاه ترین ارتفاع را دارند وکوچکترین قطعات روی برد به شمار می روند. واحد اندازه گیری مقاومت اهم است که با حرفΩ نمایش داده می شود. مقاومت ها هم مانند خازن ها انواع مختلفی دارند.
مقاومت معمولی به رنگ سبز، مشکی یا ابی و به شکل مکعبی تولید می شود. این اختلاف رنگ به دلیل تلورانس درصد خطا است. مقاومت های مشکی و مقاومت های سبز یا آبی به ترتیب با تلورانس 5% و تلورانس 1% هستند. در نتیجه احتمال خرابی در این نوع مقاومت ها بسیار پایین است. همچنین هیچ مشخصاتی روی بدنه آن ها درج نمی شود.
مقاومت فیوزی معمولا به رنگ مشکی و به شکل مکعب مستطیل است. همچنین مشخصات آن توسط شرکت روی بدنه آن حک شده است. در حقیقت این نوع مقاومت ها یک رشته سیم نازک دارند که در صورت عبور جریان بیشتر از حد مقاومت ان ها مانند فیوز عمل کرده و جریان را قطع می کند. احتمال خرابی در این نوع مقاومت ها بسیار بالا است.
سیم پیچ یکی دیگر از قطعه های روی برد های الکترونیکی است که از هسته و سیم پیچی به دور آن تشکل شده است و دارای خاصیت القایی یا اندوکتانس می باشد. برای امپدانس دو مدار، ذخیره کننده ولتاژ و فیلتر در مدارات از سلف استفاده می شود. سیم پیچ از دستگاه در برابر تغییرات ناگهانی جریان محافظت می کند. احتمال خرابی در سیم پیچ ها بسیار ضعیف است و در صورت بروز اسیب مربوط به پایه های آن است. سیم پیچ ها با علامت L نشان داده می شود و واحد اندازه گیری آن هانری H است.
از دیگر قطعات روی برد موبایل دیود ها هستند که ولتاژ موبایل را ثابت نگه می دارند. دیود ها قطعات نیمه رسانایی به رنگ مشکی و به شکل مکعب مستطیل هستند و خطوط روی ان ها قطب منفی دیود ها را مشخص می کند. در حقیقت دو کریستال P و N کنار یکدیگر قرار گرفته و دیوها را تشکیل داده اند. دیودها جریان را فقط از یک سو عبور می دهند و مانع خسارات حاصل از عبور جریان از سمت دیگر می شوند. انواع دیود ها عبارت اند از : دیود یکسو ساز، دیود نورانی، دیود زنر و دیود مادون قرمز.
ترانزیستورها پر کاربرد ترین قطعات برد به حساب می ایند یا به عبارت دیگر قلب مدار محسوب می شوند. ترانزیستورها قطعات نیمه رسانا هستند و دو، سه و یا چهار پایه برای اتصال به برد دارد که برای قطع و وصل کردن یا تقویت کردن سیگنال های الکترونیکی همچنین کنترل ولتاژ ورودی به کار می رود. در حقیقت نویز ها و پارازیت ها را به بدنه منتقل می کند. ساختار ترانزیستورها کمی پیچیده است و تعمیر آن ها نیاز به دانش و تخصص دارد.
از کریستال ها برای تولید فرکانس های دقیق استفاده می شود. دو نوع کریستال در برد گوشی وجود دارد یکی از ان ها در مدار ساعت به کار می رود تا در صورت خاموش بودن گوشی و یا خالی شدن شارژ هم به طور دقیق کار کند. کریستال دیگر برای بوت کردن CPU مورد استفاده قرار می گیرد که در صورت خرابی این کریستال تلفن همراه روشن نمی شود.
آی سی شارژ گوشی یکی از قطعات روی برد است که ولتاژ و جریان الکتریکی مورد نیاز گوشی را تامین می کند. در صورت خرابی این قطعه شارژ مجدد انجام نمی شود و گوشی خاموش می شود در نتیجه باید تعویض شود.
واحد پردازش مرکزی در واقع مغز مدار به شمار می رود. این قطعه اطلاعات ها را دریافت، کدگشایی و تجزیه و تحلیل می کند. احتمال خرابی این قطعه بسیار ضعیف است اما در صورت خرابی هزینه بالایی را متحمل فرد می کند چرا که قابل تعویض نیست و باید کل مدار تعویض شود. خرابی این قطعه در اثر ضربه شدید یا خیس شدن رخ می دهد که در این صورت سیستم کلا از کار می افتد.
دوبلکسر یکی دیگر از قطعات روی برد است که هنگام ارسال و دریافت به ترتیب دستگاه را به عنوان فرستنده و گیرنده قرار می دهد. هر گونه اسیب یا خرابی این قطعه ارسال و دریافت را با مشکل مواجه می کند و باید نسبت به تعویض ان اقدام کرد.
در بعضی مواقع برای تغییر طراحی و یا تعویض قطعه سوخته از روی برد لازم است تا قطعه الکترونیکی از روی برد جدا شده و با قطعه جدید تعویض شود. برای تعویض قطعات روی برد تلفن همراه ابتدا باید یک هویه تهیه کنید و آن ها به برق متصل کنید تا داغ شود. سپس هویه را روی تک تک پایه های قطعه الکتریکی متصل به برد نگه می داریم تا لحیم ان گرم شده و ذوب شود.
سپس قلع ذوب شده را توسط دستگاه قلع کش جمع می کنیم. قلع کش همانند یک سرنگ است که یک سیلندر و یک پیستون دارد و به کمک یک فنر می تواند عمل مکش انجام دهد و لحیم ذوب شده کنار پایه ها را به درون مخزن خود بکشد. این مراحل را برای تمامی پایه ها انجام می دهیم.
سپس قطعه اسیب دیده را به ارامی توسط یک پنس از طرفی که قطعات کمتر یا فضای خالی وجود دارد از روی برد بردارید . دقت کنید هنگام برداشتن قطعه به سایر قطعات برخورد نداشته باشد چرا که منجر به اسیب یا اتصال کوتاه می شود. سپس توسط پنس قطعه جدید را در جای خود قرار داده و به وسیله هویه محکم کنید. قطعه را چند ثانیه توسط پنس نگه دارید تا قلع آن سرد شود. با این روش می توان تمامی قطعات روی برد را تعویض کرد.
